Đăng nhập

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương

23/4/2023  |  English  |  中文

Di tích đình Thủ Chính, phường Lê Đại Hành, thành phố Hải Phòng

Đình Thủ Chính thuộc khu dân cư Thủ Chính, phường Đồng Lạc, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương (nay là phường Lê Đại Hành, thành phố Hải Phòng). Đình Thủ Chính nằm ở trung tâm khu dân cư, mặt tiền quay về phía Tây Nam, toạ lạc trên một khu đất cao ráo, là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân địa phương.

Đình Thủ Chính được xây dựng từ thời hậu Lê, trùng tu lớn vào thời Nguyễn (TK XX). Năm 1937, xây dựng thêm 5 gian đình ngoài, cũng thời gian đó nhân dân chuyển 3 gian đình Chat làm 3 gian đình trong. Đến năm 1943 thì hoàn thành, đồng thời mở lễ hội lớn trong 5 ngày. Đến năm 1953, đình bị dỡ để xây dựng cống Ngàn phục vụ kháng chiến chống Pháp (chỉ còn 1 gian hậu cung, hoà bình lại bị phá dỡ). Từ năm 1966, Nhà nước mượn nền đình xây dựng kho thóc, đến năm 1984 phá kho thóc để trả lại đất đình cho nhân dân. Năm 1999, toà đại bái được khôi phục, năm 2000 khôi phục toà hậu cung. Năm 2019, toà tiền bái được tu bổ, tôn tạo. Năm 2024, toà hậu cung được tu sửa, di tích trở lên khang trang, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ giá trị văn hoá của nhân dân và du khác thập phương.

Căn cứ vào thần tích, bia ký, sắc phong, câu đối, đại tự, tài liệu hiện lưu trữ tại Viện Thông tin Khoa học xã hội và lưu truyền trong nhân dân thì: Đình Thủ Chính tôn thờ sáu vị Thành hoàng làng là: Thánh phụ Lý Uy, Thánh mẫu Quế Hoa nương và 4 người con trai là Hoàng Công, Thanh Công, Hồng Công và Xích công. Thân thế và sự nghiệp của các vị có thể tóm tắt như sau: Ở châu Kim Lan, huyện Siêu Loại, phủ Thuận An, xứ Kinh Bắc có quan chủ bộ họ Lý huý Uy, làm danh tướng của vua Hùng, vua Duệ Vương phong làm bộ chủ, vợ công mất sớm. Nhân lúc trong triều vô sự, thiên hạ thái bình, vua tôi hoà hợp, quốc gia yên bình. Bộ chủ đi chu du thiên hạ ngắm phong cảnh đẹp, thưởng thức giang sơn. Một hôm, Chủ bộ quan đến địa giới trang Thủ Chân, huyện Bàng Châu, phủ Nam Sách thấy địa thế ở đây rất đẹp bèn lập hành cung. Ông nghe tin trong bản trang có gia đình họ Hoàng, tên là Nhân, có người con gái tên là Quế Hoa xinh đẹp, lại tam tòng tứ đức. Quan chủ bộ nói với Nhân công xin cưới Quế Hoa về làm vợ, Nhân công ưng thuận. Thời gian sau, Quế Hoa sinh được 4 người con trai, khi các con còn niên thiếu, tướng mạo người nào cũng đường hoàng, lẫm liệt, nhan rồng, cằm hổ, mắt sư tử, tiếng vang như chuông, da đen như sắt, diện mạo kỳ lạ khác hẳn người thường.

Cũng năm đó Thục Phán nghe tin Hùng Duệ Vương đã già yếu, không có con trai nối dõi. Quân Thục ngầm tập hợp quân sĩ và khí giới từ phía Tây đánh về. Duệ Vương nghe tin liền sai sứ thần mời 4 anh em Hoàng công, Thanh công, Hồng công, Xích công về triều nghị sự bàn kế đánh quân Thục. Vua Hùng lấy nỏ thần Linh Quang giao cho bốn công. Vua cùng các công vái tạ thái miếu rồi tiến thẳng đến nơi quân Thục đóng tại châu Quỳnh Nhai. Do quân Thục rất mạnh, thế không địch nổi, nên vua và bốn công quay về mai phục ở các sông Bạch Đằng, Thiên Đức tuyển thêm trai tráng chuẩn bị đánh đường thuỷ. Trận chiến diễn ra ác liệt, quân Thục đại bại, thuyền bè tan vỡ. Vua cùng các công xa giá về triều mở tiệc khao thưởng quân sĩ. Ban tặng phong thưởng xong, bốn công dâng biểu tâu vua xin trở về cung sở, rồi bốn công tự nhiên hoá vào ngày 18 tháng 3. Nhân dân bản trang liền làm biểu tâu vua, Duệ Vương liền sai quan đem sắc chỉ về bản trang và truyền lệnh cho nhân dân tạo dựng các miếu riêng tại chỗ cung cũ để phụng thờ.

Trước đây di tích có khá nhiều cổ vật quý, nhiều cổ vật đã bị mất mát, nhất là hệ thống bia ký, câu đối, đại tự, dụng cụ rước thần... chỉ còn lưu giữ được một số cổ vật có giá trị: 1 ngại thờ thời Nguyễn (thế kỷ XIX), 1 long đình sơn son thếp bạc thời Nguyễn (đầu thế kỷ XX), 1 cuốn thư chữ khảm trai thời Nguyễn (đầu thế kỷ XX), 6 hòm sắc gỗ sơn son thiếp vàng thời Nguyễn (đầu thế kỷ XX), 1 hộp đựng dấu bằng đồng thời Nguyễn (đầu thế kỷ XX), 1 quyển Thần tích do Nguyễn Bính phụng soạn vào năm Hồng Phúc nguyên niên (1572), 6 đạo sắc phong năm Khải Định thứ 9 (1924); 3 bia đá : Bia 1 "Tạo hậu thần bị " dựng ngày 19 tháng 11 năm Chính Hoà 12 (1691); bia 2 " Tạo hậu thần bị " dựng ngày 8 tháng 10 năm Chính Hoà 12 ( 1691); bia 3 không có tên, thời Nguyễn (thế kỷ XIX).

Lễ hội lớn nhất trong năm là lễ hội kỷ niệm ngày mất của Hoàng công, Thanh công, Hồng công và Xích công được tổ chức từ ngày 16 đến 21 tháng 3 âm lịch. Trong đó ngày 18 là ngày chính hội. Trong những ngày lễ hội có nhiều trò chơi dân gian được tổ chức như: Vật, cờ người, bịt mắt bắt dê, đi cầu thùm, tối có hát chèo, hát đúm. Di tích đình Thủ Chính được UBND tỉnh Hải Dương (nay là UBND thành phố Hải Phòng) ban hành Quyết định số 4981/QĐ-UBND ngày 01/11/2025 xếp hạng là di tích cấp tỉnh.