Đền thờ và Lăng mộ Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ thuộc phường Văn An, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương (nay là phường Chu Văn An, thành phố Hải Phòng). Trước năm 1993, nữ Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ được nhân dân thờ cúng tại chùa Kiệt Đoài, phường Văn An, thành phố Chí Linh. Năm 1993 đền thờ Nguyễn Thị Duệ được xây dựng tại chân tháp cổ Tinh Phi, nằm trên sườn đồi Mâm Xôi, thuộc khu dân cư Trại Sen, phường Văn An. Công trình có kiến trúc đơn giản gồm ba gian tiền tế, một gian hậu cung được xây dựng bằng gạch nung, mái lợp ngói móc, cột, dui, hoành bằng gỗ bào trơn, đóng bén. Ngày 28/6/2004 UBND tỉnh Hải Dương đã kí quyết định số 2283/QĐ-UBND phê duyệt dự án xây dựng đền thờ Nguyễn Thị Duệ. Hiện nay di tích đã được tôn tạo khang trang gồm các hạng mục công trình: nghi môn, đền chính, hai am hóa vàng, lăng mộ.
Đền thờ và lăng mộ của Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ được xây dựng trên cơ sở nền móng ngôi đền cũ trên đỉnh đồi Mâm Xôi. Đền tọa Đông Bắc hướng Tây Nam nhìn ra một đập nước rộng phía trước. Đền như một viên ngọc được bao bọc bởi dẫy núi Phượng Hoàng. Phía Tây Bắc là núi Huyền Ninh, núi Ông Sư có di tích “Huyền Thiên cổ tự", phía Đông Nam là núi Trì Ngư nơi có phần mộ thân phụ của bà và Am Đàm Hoa khi xưa Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ về dựng để sống những năm tháng thanh đạm cuối đời. Đền thờ bà chúa Sao Sa kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm Tiền Tế ba gian hai dĩ và một gian hậu cung. Phía sau Hậu cung là Tinh Phi cổ tháp. Ngôi đền được xây dựng ngay trước tháp mộ đã tạo nên một khu di tích hoàn thiện giữa khung cảnh núi rừng trập trùng.
Nhân vật được thờ là nữ tiến sỹ đầu tiên và duy nhất trong lịch sử khoa bảng Nho học Việt Nam - Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ. Nguyễn Thị Duệ (1574 - ? ) còn có tên là Nguyễn Văn Du, Ngọc Toàn, hiệu là Diệu Huyền, biệt danh là Tinh Phi (tức Sao Sa) người làng Kiệt Đặc, huyện Chí Linh (nay là phường Văn An, thành phố Chí Linh). Mười tuổi, bà đã tinh thông chữ nghĩa. Năm 1594 vua Mạc Kính Cung cho mở khoa thi Hội để tuyển chọn nhân tài, bà giả trai đi thi và đỗ tiến sĩ. Bà được vua khen ngợi mời vào cung dạy các phi tần, phong là Tinh Phi (Bà chúa sao sa). Năm 1625, khi quân chúa Trịnh đánh lên Cao Bằng, bà bị bắt nhưng vẫn được triều đình Lê - Trịnh trọng dụng, cho làm Chánh vương phủ, Thị nội cung tần. Bà có tri thức uyên thâm, văn chương xuất chúng, sống vị tha và đặc biệt quan tâm đến giáo dục, từng tham gia ban giám khảo kỳ thi tiến sĩ khoa Tân Mùi, năm Đức Long 3 (1631). Khi tuổi đã cao bà về trụ trì chùa Vụ Nông, huyện Gia Lâm. Khi Trịnh Tạc (hoàng tổ Dương Vương) lên ngôi, cho tìm nữ học sĩ dạy cung nhân, các quan đều đề cử bà. Dương Vương cho vời bà vào cung dạy cung nhân tôn bà là Đức Lão Lễ Sư. Gần 80 tuổi, bà dựng một am nhỏ trước mộ tổ, trên một đỉnh đồi thấp ở chân núi Phượng Hoàng, cách chùa Huyền Thiên 200m về phía nam. Bà qua đời ngày 8 tháng 11, khi bà đã ngoài 80 tuổi, từng trải ba đời vua: Lê Thần Tông (1619 - 1643), Lê Chân Tông (1643 - 1649), Lê Thần Tông làm vua lần thứ hai (1649 - 1662). Sau khi bà qua đời, di hài của bà được mai táng bên cạnh mộ tổ, trên xây một ngôi tháp hồng bằng gạch, từ xa đã nhìn rõ. Đến cuối triều Hậu Lê (thế kỷ XVIII) lăng mộ của bà được các sử gia đương thời xếp vào hàng “Chí Linh bát cổ" nghĩa là một trong tám di tích cổ của Chí Linh, có tên là Tinh Phi cổ tháp. Bà cũng là một trong tám vị đại khoa của vùng đất xứ Đông được thờ tại di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu Mao Điền, được coi là nơi tôn vinh đạo học tỉnh Đông.
Hàng năm tại di tích có tổ chức lễ kỷ niệm ngày sinh của Tiến sỹ Nguyễn Thị Duệ diễn ra vào ngày 14 tháng 3 âm lịch và lễ tưởng niệm ngày mất của Tiến sỹ Nguyễn Thị Duệ diễn ra vào ngày 8 tháng 11 âm lịch. Lăng mộ và đền thờ Nữ Tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định số 2102/QĐ-BVHTTDL ngày 08/7/2014 xếp hạng là Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
